Interbentzio guneak: Ilarratza (azken entrega)

Araba mailatik datorkigun sistemaren aplikazioak gorabehera batzuk izango ditu Ilarratza hirian gauzatzean. Programa osotik honako honekin geratu gara: Agro-tourism gunea (modulo desberdinekin osatua) eta etxebizitza agrarioak.
Guzti hau osatzeko sistema konstruktibo bat sortu dugu, lekukoek eraiki ahal dezaten. Hortaz, erabileraren arabera, eraikitzen joango den proiektu bat izango da. Geroago zehaztuko da zein izan den sistema konstruktiboa.

Ilarratzaren inguruan egin den azterketari buruz hitz eginda, ekintza eta erabiltzaile desberdinen artean dauden erlazioak ikusi ditugu. Grafikoki azaltzeko, hiru irudi egin dira. Lehenak Ilarratzaren egungo jarduerak erakusten ditu. Bigarrenak proiektuaren lehenbiziko fasea ematen denean lortzen diren jardueren erlazioak erakusten ditu. Eta azkenik, proiektuaren gauzatze osoa eman denean sortutakoak.

Bolumen guztien kokapena erabakitzeko herrixken hazkunde desberdinak aztertu ditugu. Hauetan oinarrituz, proiektuaren oin plana marraztu dugu.

Axonometrikoki, hau izango zen ikuspegi orokorra, eraikuntza prozesua erakusten duena.

Zehaztasunetara joz, hemen daukagu azaldutako eraikitze sistema. Funtsean, pieza aurrefabrikatuz osatua dago. Baina, beste aldetik, lekuko baliabideak erabiltzen ditugu (lur mugimenduak, zuraren erabilera, gurpilez osatutako zimentazioa...). Bi sistema hauen konbinaketarekin lortzen dugu proposatutakoa.

Bukatzeko, eta gehiegi luzatu gabe, hemen uzten dizkizuegu lekuko 3D batzuk. Besteak beste, jatetxearen barnekaldeko ikuspegi bat, etxebizitza baten barnekaldea, eta proiektuaren ikuspegi orokor bat, urrunetik ikusita.

TIPI TAPA TIPI TAPA.....

Aurreko igoeran sistema orokorraren funtzionamendurako kontuan izandako estrategiak azaltzen genituen. Estrategia plan horren prozesuan gure akzio eremu handiaren baliabideen azaleratze bat planteatu genuen. Honen ondorioz nekazaritzaren bultzadarentzako estrategiak programa bat eskatzen zigun. Programa honek denborarekin eta fase desberdinen garatzearekin batera bariazioak jasan ditzake.

Behin estrategia hoiek planteatuta eta programa bat bideratuta ikusi genun zelako influentzia izan zezakeen akzio eremuaren herrixka batetan. Horretarako Ilarratzan zentratu ginen.

Lehenengo kontaktuen ondorioz, Ilarratzaren gabeziak eta ezaugarriak azaleratu ziren eta honen funtzionamendu egokirako lehenengo bide batzuk adostu genituen. Sistemak Ilarratzan funtzionamendu egokia izateko (eskema honetan azaltzen den bezala) lehendabizi planteatutako estrategiak herrixkara amoldatu behar ziren.

Beraz ikusten den moduan, ikuspegi orokorretik planteaturiko programa bariazio batzuk jasan ditu. Guk agro tourism zentruaren eta planteamendu erresidentzialen fase desberdinak eta eraikuntza sistema garatuko ditugu.

Programaren ejekuziorako, “sistema konstruktibo lokal basiko” bat planteatuko dugu. Ilarratzako eta inguruetako biztanleak eraikuntzaren egileak izateko. Bertan nahasiko dira: montaje erraza eta kateduna izan ditzeketen elementu aurrefabrikatutako kopuru oso murriztu bat; eta teknika konstruktibo local eta basikoak kanpoko laguntza teknikoren beharra ez dituztenak.

Programaren integrazioan inguruan dauden kondizioak kontuan izan ditugu. Ingurune rural batean zerikusia duten eskala, garatze eta asentamendu metodo batzuk planteatu ditugu.

Sistemaren eragina Ilarratzan

Proiektuaren garapenak nekazaritzan zentratzera bultzatu gaitu. Hasiera batean egindako eskemak aukera gehiagorako bidea ematen zigun. Baina nekazaritza plangintzaren bultzatzaile nagusietako bat zela ikusiz, honek ekar ditzakeen onurak proposatu ditugu, onura hitza zentzu orokorrean ulertuta.

Nekazaritza oinarritzat duen aktibazio katea landu dugu. Behin nekazaritza piztuta, bestelako esparruak sartzen ditugu jokoan: turismoa, kirola.

Hemen dago kate honen adierazpen grafikoa:

Eskeman azaltzen diren fase desberdinen azalpena eta hauen eragina programaren ezarpenean:

Honekin lotuta, turismoaren aldetik ikusita, ekintzen bolentin bat proposatu dugu, jende mota ezberdinari planak eskainiz. Gure proiektua gauzatzean turismoak izan dezakeen enfokea azaltzen du, proposamen orokorraren elementu desberdinen lotura indartzeaz gain.

Puntu honetara helduta, badugu esparru handi bat hartzen duen sistema proposatua. Eskala aldaketa bat emanez, sistema honek Ilarratzaren gain duen eragina aztertuko dugu.

Sistemak funtzionatu ahal izateko, Ilarratzan programa baten ezarpena beharrezkoa da.

· MERKATU MUGIKORRA EZARTZEKO GUNE APROPOS BAT.

· AGRO-TOURISM ZENTRUA. Horretarako aproposa iruditu zaigu “monster house” eraikina.

· 4. kolektiboak beharko dituen ETXEBIZITZA AGRARIOAK

Programa hau sistema orokorrak ezarri digu. Baina, nola txertatuko dugu lekuan?

Hau jakiteko Ilarratzaren analisi lokal bat egin dugu, egungo egoera aztertuz, gabeziak lokalizatuz edota berreskura daitezkeen guneak zehaztuz. Horra hor Ilarratzaren egungo egoeratik atera ahal izan duguna:

Beraz, hortan datza momentu honetako lana: programarendako proiektatze eremu egokia aurkitzea, Ilarratzako egungo akatsak zuzenduz, eta proiektu osoaren gauzatzea Ilarratza herriaren hobekuntzarekin josiz.

Kristina-enean barrena...

Klasean komentatu zen urriaren 19tik 21era Kristina-enean nekazaritzaren inguruko erakusketa edo hitzaldi batzuk emango zirela. Eta hasieratik pentsatu genuen joatea, oso argi izan gabe zeri buruz hitz egingo zuten. Egia esan, ez genuen idearik erez zeri buruz zihoan guzti hura, baina bagenekien patatari buruz hitz egingo zela, eta nola Gasteizen proiektatzen gauden eta Gasteiztarrei izugarri gustatzen zaien patata, joatea ezinbestekoa ikusten genuen.

Kristina-eneako bidean “X irakaslea” aurkitu genuen; arkitektura eskolako irakaslea, bere izena anonimatuan nahiago duguna mantendu. Nola galduak geunden, berari galdetu genion ea non zegoen Kristina-enea zelako toki hori. Berak esan zigun erakusketa tabakaleran antolatzen zela, eta X irakaslearen aurpegiak erakusten zuen zihurtasunaz ohartuz, tabakalerara abiatu ginen. Esan beharra dugu momentu hartan ez ginela ohartu norantz gindoazen.

Kanpoko hesia zabalik zegoen. Gure buruaz erabat zihur, tabakalerako eremura sartu ginen. Metro batzuk ibilita ohartu ginen han mugimendu gutxi zegoela. Belar txarrak eta zikinkeriak edonon aurki zitezkeen. Gure aurrean hainbat proiektu proposamen izan dituen tabakalera eraikina zegoen. Haren fatxada istorizistaren erdian, burnizko ate izugarriak eraikinaren simetria ardatza markatzen zuen. Erdi zabalik zegoen momentu hartan, bisitaria gonbidatzeko keinuka bezala. Tabakalerak atzean zituen istorio guztiak ezagutzera bultzatzeko gogotan. Bagenekien inguru hark misterio puntu bat zeukala, eta soberan ohartu ginen han ez zegoela inolako erakusketarik. Baina atearen gonbidapena berehala ulertu genuen.

Ohartu ginenerako tabakaleraren iluntasunaren barna geunden, beste mundu batean. Denboran bidaiatu izan bagenu bezala sentitu genuen gure burua. Harrigarriena eraikinaren proportzioa zen. Edo hobeto esanda, gure proportzio txikia eraikinarekin alderatuz. Izugarrizko gonbidatuendako hall batean geunden, eskailera monumental batzuekin bukaeran. Aurrera gindoazela, alboetan nabe eta epazio handiak uzten genituen, batzuk argiztatuak eta beste batzuk itzaletan.

Suposatzen dugu hona heldu den irakurleak, norbait heldu baldin bada, sentituko duela guk momentu hartan sentitutakoa: nobela baten protagonistak ginen. Carlos Ruiz Zafonen “La sombra del Viento”-n agertzen den Daniel moduko bat. Eta hain zuzen ere, uste dugu hortik aurrera bizitakoa nobelak erakusten duela:  donostiako Tabakalerako abentura.

Esan dezakegun gauza bakarra da, ondorio moduan, beste behin joan behar garela barrukaldeko argazki batzuk ateratzeko.

Patataren erakusketari dagokionez, azkenean benetako Kristina-eneara heldu ginen. Hontan zorrotzak izango gara, gillotinaren antzera: erakusketa ikusteko 10 minutu besterik ez genuen izan. Handik atera eta hitzaldietara joan ginen.

Lehenbiziko hizlariak (Ignacio Mendiolak) guretzat interes erlatiboa daukan gaiari buruz hitz egin zuen: produktu transgenikoak eta hauen zeharkako eraginak. Teknizismo eta aipakera zehatzei buruz beteta zegoen hitzalditik ez genuen gauza argi askorik atera. Besterik gabe uzte dugu beste jende batentzako zela. Guk ez genekien ezta oinarrizkoa: zer da elikagai bat transgenikoa izatea?

Beste aldetik Emmánuel Lizcano izan genuen. Beste hitzaldi mota bat ekarri zigun, zeharo desberdina. 20 minutu zeramala hitz egiten, oraingoz jarraitzen zuen aurkezpeneko lehenengo diapositibak proiektorean, patata batekin sofa batean jesarrita. Eta larriagoa dena: ez zuen deus esan patataren inguruan. Hitzaldi bukaeran gauzak ez ziren asko aldatu. Baina tipo dibertigarria zen, esperientzia handikoa. Hizlari moduan bikaina, zintzotasun osoz zuzentzen zen gugana. Zeri buruz hitz egin zuenaren inguruan sakondu ordez, esango dugu hara eraman zela entzuleok ordu t’erdi atsegin bat izan genezan.

Gaur eta bihar hitzaldiak omen daude baita. Printzipioz ez gara joango, atzotik asko ez genuelako atera. Baina interesgarria izango zen joatea ikusteko X irakasleak nora bidaliko gintuzkeen honako honetan.

ESTRATEGIA LANTZEN. 2011-10-18

Aurreko egunean planteatu genuen azterketan oinarrituz, Gasteizko inguruen leku bakoitzak eskaintzen dizkigun baliabideen mapa hau osatzea lortu dugu.

Uste dugu gune hauetako batzuetan aukera dagoela bertako ekintza indartzeko edo osatzeko.

Besterik gabe hemen aurkezten dugu gure laneko prozesuan gauden puntua:

Gasteiz eta inguruen azterketa eta proiektatze sistemaren planteamendu orokorra

Villafranca, Oreitia eta Ilarraza. Gasteizetik 10 km-tara dauden nekazal herrixkak, historikoki Gasteiz hornitzen zutenak. Gaur egun herri hauek ez dute bizirik, komunikazioa falta da eta ez dago ia gazterik.

Irailaren 19an herrixka hauek eta inguruak ezagutzera abiatu ginen. Lekuko egoerak asko dio han gertatu denaz. Betidanik landalur izandako guneek industriaren degradazio efektua erakusten dute gaur egun. Jendearen hirirako emigrazioak eta lekuko erabileren bertan behera uzteak ingurune berriak ekarri ditu: baserri-ortu multzoak, makinaria, hodi eta luxuzko txaleten ondoan. Hau da: erabilera finko bat ez duen gune nahasia, eta gainera, gainbeheran dagoena.

Demografia ezberdintasuna, industrializazio efektua eman baino lehen eta ondoren:

Ikusitakoa eta entzundakoa buruan izanik kotxean bildu ginen etxerako bidean. Lau buru, mila ideia… Jabetu ginen herrixka hauetan dagoen egoera ez zela arazo konkretu bategatik,  hori dela medio, azterketa ikuspegi orokor batetik egitea erabaki genuen ondorio aberatsagoak lortzeko. Hau da, herrixketako tokian tokiko arazoak aztertu beharrean, muinera iritsi nahi genuen: zein izan ote da egoera honetara iristeko arrazoia?

Orain dela 200 urte Gasteiz inguruko herriek hau hornitzen zuten baina industrializazio boom-aren ondorioz egoera guztiz aldatu zen. Herrixketatik Gasteizerako exodoa emateak Gasteizko inguruko biztanleri dentsitatea jeitsi zuen. Hiriak beste aukera ezberdinak emanda, nekazal guneko biztanleak herrixkak utziz joan dira. Gainera, kanpoko enpresak sartu eta latifundioak indartzeaz gain, nekazal produktuen erosle eta saltzailearen arteko tartekari bezala funtzionatzen dute, produktuaren prezioa izugarri goratuz.

Faktore guzti hauek degradazio nabarmena ekarri die Gasteiz inguruko puntuei. Hauen berreskurapenerako plan ezberdinak proposatu dira, emaitza handirik gabe. Haien artean, familia bakarreko hainbat etxebizitza eraikiz, “allien” efektua emanez.

Gasteizen komunikazio zaharretan emandako eragina. Lehenengo eskeman bide zaharrak, bigarrenean berriak, eta hirugarrenean gainjarpena:

Azken urteotan “Gasteiz” berdeari buruz hitz egiten da. Hau da gure proposamenaren oinarrietako bat. Artikuloak irakurriz, “aztarna ekologiko” kontzeptua aurkitu dugu. Laburbilduz, esan dezakegu herrialde baten indikadore bat dela, herrialde horren jasangarritasuna neurtzen duena.

Kontzeptu ekologiko hau modu zuzenean ezin dugu aplikatu Arabako eskalara, kontzeptuak planeta eskalan lan egiten duelako, eta ez lurralde lokaletan. Baina bai izango dugula kontuan kontzientzia bezala. Modu zuzenean ikusten ez dugun kontzeptua da, eta gaur egun egiten diren plangintzetan modu urrian hartzen da kontutan. Baina iruditzen zaigu ezinbestekoa dela kontuan izatea, eta oraingoz gehiago jakinda Gasteizek 2050 urterako dituen helmugak bete nahi baditu: “Ciudad neutra en carbono 2050”.

Guzti hau esan eta gero, goazen muinera: ZEIN DA GURE PROPOSAMENA? Edo hobeto esanda, zein bide edo sistema aplikatuko dugu, toki bakoitzeko arazoei erantzun egokia emateko?

Puntu honetatik aurrera bide paralelo bat eramango dugu:

· Zer proposa dezakegu  Gasteiz moduko leku batean? Alde batetik, aztertuko dugu zer indartu dezakegun Gasteiz bezalako gune batean: turismoa, kirol puntuak (eraztun berdearekin bat egiten dutenak??), nekazaritza… Aipatutako azken honen helburua ez da lehen zegoen nekazaritza indartzea, Gasteizko nekazaritzaren kontzeptu berria aurkitzea baizik: nekazaritza ekologikoa, nekazal-erosle erlazio zuzena merkatu puntu berriei esker, “agro-tourism” delakoa…

· Zer eskaini diezaguke Gasteizek? Zein da bere egungo egoera eta lekuko beharrak? Toki bakoitza aztertuz zer behar den ikusiko dugu, eta gainera lekuak berak eskatuko digu behar duena.

Gure helburua izango da bi bide hauekin jolastea edo hauek tartekatzea. Ideia batzuk aplikatu ahalko ditugu, eta beste batzuk tokiak aztertzerako orduan agertuko dira.

Gizakiaren historiari buruz...

1. "La comida es invisible"
2. "Una construcción cultural"
3. "La alimentación. Una 'nueva' forma de ver la ciudad"
4. "Ecoaldeas frente a la ciudad eléctrica"

Lau testuak gai ezberdinei buruz aritzen dira. Batzuk kritikoagoak dira, beste batzuk besterik gabe informatiboagoak dira. Baina lauak aritzen dira, neurri batean edo bestean, elikaduraren eta egungo hirien arteko erlazioari buruz hizketan.

Txikitatik erakutsi digute lehen gizakia nomada izan zela. Gehienez kobazuloz-kobazulo ibiltzen zen. Ehiztaria zen, eta nola ehiza alde batetik bestera ibiltzen zen, ba beraiek, ere. Jakin badakigu ere gizaki orojalea zela. Hau da, haragia eta arrainez gain, fruituez eta barazkiez ere elikatzen zela. Baina fruitu eta barazki hauek ez ziren alde batetik bestera ibiltzen.

Denbora pasa ahala, gizakia ohartu zen bazela modua ehiza eremu itxi baten barruan izateko, eta, hortaz, sedentario bihurtzen joan zen. Honen abantaila zen eremu hau fruitu eta barazkien alboan jarri zitekeela, denetariko janaria eskuragarri zutela. Hau da, elementu ez-mugikorrek gizaki nomada ainguratu zuten.

Handik urte batzuetara, beste arrazoi batzuk zirela medio, fenomeno honi buelta emango zion historiak. Baina
horretarako urte batzuk pasatu behar izan ziren. Konkretuki, 4 milioi bat urte.

Gizakiari industrializazio garaia heldu zaio, eta honekin batera, garraiobide arinen eta mugagabeen garaia. Honi esker gizakiak mundu osoko elikagaiak gurpilen gainean jarriko ditu, ziztu bizian alde batetik bestera herrialde ezberdinetako elikagaiak bidaliz, kulturen nahaspila bat emanez. Honetaz gain, ohartuko da arrazoi ezberdinengatik han eta hemen ez zaiola ekonomikoki berdin aterako produkzioa, hango laneskuarengatik produktoa merkeago ateratzen omen delako.
Eta horra hor lehen aipatutako historiaren buelta ematea. Badirudi nekazaritza nomada bihurtu dugula, gizakia sedentario den bitartean. Landa lurrak urrun bidaltzen ditugun bitartean, gure hiria puntu berean hazi da.

Hain handia izan da bereizketa hau, ezen jendeak ez dakien ezta zein den janarien jatorria. Eta jatorriari buruz nabilenean, ez dut Afrika edo Asia esan nahi; batek baino gehiagok esango luke patatak patatondo izeneko zuhaitzetan hazten direla, edo gaztainak baratxuri-buru itxuradun bola batzuetatik ateratzen direla. Argi daukaguna da elikagai hauek nonbaitetik datozela eta Eroskiko baldetan bukatzen dutela.

Baina larriena hau da: Eroskiko balda hauek eskaintzen dizkiguten elikagaien menpe gaudela. Hau da: gure hiria ez dago prest elikagaien produkzioari dagokionez bakoitza autonomoa izateko. Arkitekto batek Bilboko 'Gran Via' kaleko eraikin bat diseinatzean ez dauka txerriendako eta behiendako kortarako tokirik etxebizitzen banaketetan. Badakielako bost minututara jabeak Eroskiko balda eskuragarri izango duela.

Hau da: 200 urte daramagu industrializazioaren bidegurutzean bide bat hautatu genuenetik. Eta bide horretan jarraitzen dugu, aurreraka. Aldaketa izugarri bat (200 urte) eman behako genuke autonomo izaera horretara heltzeko. Baina, dena den, egungo sistemak funtzionatzen du. Nik behia nire zazpigarren pisuko etxera ezin dut igo, baina Eroskira erraz joan naiteke. Beraz, ez dago arrazoirik aldatzeko. Edo ba al dago arrazoiren bat, agian..?

Gaur amak etxera gaileta kutxa bat ekarri du. Esan didate gaileta kutxa hori hemendik oso urrun egin dutela, eta lan baldintza oso txarretan. Ez dut oso ondo ulertu lan baldintzen kontua, baina esan dit gaileta egileak guk ordaindutakoaren %0,02a eraman duela. Eta beste guztia, gaileta enpresak. Hori, 16 ordu lan eginez egunean, jendez betetako argi gabeko gela zikinetan. Nik ez nuke horrela lan egin nahi, eta agian bai aldatu beharko zela elikagaiak balda batetatik hartzeko sistema.

Ez al da beranduegi atzerapauso hau emateko? Gaur egungo gizarte hiritarrak ba al du asmoa edo gaitasuna aldaketa gauzatzeko?
Honetaz hitz egitean Bilboko edozein 5-10 pisuko etxebizitza bloke bat dut buruan, hiri sareaz inguratua. Ez dakit Herzog & de Meuron arkitektoek Manhattan erdian egindako '56 Leonard Street' dorretxean tokirik proposatu duten nekazaritza eta abeltzaintza autonomorako.

2011-2012 ikasturtea

Karrera hasi eta handik pare bat egunera laugarren mailan gaude. Hortik esaten omen da hirugarren mailak markatzen duela ikasle-arkitekto muga. Hau da, behin laugarren mailan egonda, arkitektoa omen zarela. Besterik gabe, karrerako azken egunak pasatzea falta zaizula lanean hasteko. Edo gutxienez, garai hauetan, lan mundura heltzeko. Ez dakit arkitekto edo ikasle naizen momentu honetan, baina argi dago karrerari azken egunak falta zaizkiola.

Iaz aurrera pausu bat eman nuen karrerari dagokionez. Karreran egiten genituen lanak egiteaz gain, lagun batzuekin talde lan bat sortu genuen, OREKA izenekoa. Ideia izan zen, unibertsitateaz gain, modu paraleloan beste proiektu batzuk garatzea, leihaketa ezberdinetara aurkeztuz. Talde gaztea da; ez du ezta bere lehen urtea bete, eta denbora urri honetan soilik gauza bakar batzuetara aurkeztu ahal izan da. Baina emaitza paregabeak lortu ditugu. Alde batetik, funtsezkoa dena: talde lanean lan egiten jakitea ikastea. Kide berriak ezagutzea, eta norberak hobekien egiten dakiena taldeari eskaintzea. Eta aurkeztutako proiektuei dagokienez, esan beharra dago harro gaudela lortutako emaitzaz: azken bi leihaketetan finalistak geratu gara.
Ideia bat egiteko, hemen dituzue aurkeztu genituen proiektuen panelak:


New York Theater City:

Viena House Of Music:

 International Museum Of Volcanoes:

TAP Santorini: 

Beraz, 2011-2012 ikasturteari buruz espero dudana, edo hobeto esanda, egin nahiko nukeena, honako hau da:

Hasteko, iaz hartutako bidearekin jarraitu. Klaseko lanak landu, eta aldi berean leihaketerata aurkeztu.

Beste alde batetik, ordenagailua gehiago erabiltzen ikasi. Lan munduan gauzak dauden bezala daude, eta argi dago ez dela erraza izango lana aurkitzea, gutxienez arkitekto moduan. Dena den, karrera honek badauka alde on bat: arkitektura lantzeaz gain, diseinua asko lantzen da. Eta diseinua ez da bakarrik arkitekturan ikusten: web orrialdeetan, dendetan, udalerrietako jaien karteletan, eta abar adibideetan aurki dezakegu. Disenua diodanean, nagusiki, diseinu grafikoari buruz ari naiz.

Hortaz, gure zeregina karreran ahal bezain beste ikastea da, noski. Baina modu zabal batean. Hau da: hemendik urte batzuetara gainera etorri ahal zaigun edozein lan motari erantzun bat eman ahal izateko moduan. Berez, arkitektoak gara, noski. Baina arkitekto izatearen gainetik lan egiteko beharra dago, eguneroko janaria erosi ahal izateko. Beraz, baliteke arkitekto moduan bukatzea, baina egungo egoera dela eta, erraza izango zen informatikari batekin batera diseinu programak lantzen bukatzea, edo web orrialde baten diseinu grafikoaz arduratzea, edo Kellogg's paketeen azaleko photoshop muntaiak egiten bukatzea. Eta langabeziaz inguratutako mundu batetan egonda, aipatutako hauetako edozein ongietorria izango da.

Esan bezala, laugarren mailan egonda, ez dakit arkitekto edo ikasle naizen. Eta hemendik urte batzuetara, ez dakit estudio batean lan egingo dudan, edo zereal kutxak marrazten ibiliko naizen. Baina argi dagoena da momentuz beste bizpa hiru urte pasatu beharko ditudala unibertsitatean, ahal dudan moduan nire burua prestatzen.